Ιστορία Α΄ Γυμνασίου

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου 

Κεφάλαιο Θ΄ "Ελληνιστικοί & Ρωμαϊκοί Χρόνοι", 

5. Τα Γράμματα και οι Τέχνες των ελληνιστικών χρόνων

   Ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά εμφανίζουν τα σπίτια που ανακαλύφθηκαν στην Πέλλα, κατά την ελληνιστική περίοδο. Αφενός είναι σπίτια μιας ανώτερης τάξης, αφετέρου όμως δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως παλάτια. Η "Οικία του Διονύσου", της οποίας έχει γίνει μια επιτυχημένη virtual αναπαράσταση από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (βλ. παρακάτω), αλλά και η "Οικία της Αρπαγής της Ελένης" δεν είναι κοινές οικίες αλλά σπίτια πλούσιων και με εξέχουσα θέση εταίρων, που προέρχονταν από τη εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

   Από την άλλη, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήταν υποχρεωμένο να αρκείται σε πολύ μικρά σπίτια. Επίσης, οι δύο αυτές οικίες, χρονολογικά, είναι ανάμεσα στην αρχιτεκτονική των ιδιωτικών κατοικιών της κλασικής περιόδου και της μέσης ελληνιστικής περιόδου. Ξεχωρίζουν για το μέγεθος και την πολυτελή μνημειακότητα τους.

   Όσον αφορά, το εσωτερικό τους, διαθέτουν τετράγωνη κάτοψη, με εσωτερική αυλή στο κέντρο και τα δωμάτια τους διατεταγμένα παρατακτικά γύρω απ' αυτή. Όλα σχεδόν τα δωμάτια έχουν έξοδο προς την αυλή, ενώ τα γωνιακά επικοινωνούν με αυτή μέσω προθαλάμου. Οι αυλές των σπιτιών ήταν περίστυλες με ιωνικές ή δωρικές κιονοστοιχίες. Σε κάποιες οικίες βρέθηκαν και λείψανα λίθινων σκαλοπατιών, που οδηγούσαν στο δεύτερο όροφο! (πηγή : W. Muller-Wiener, "Η Αρχιτεκτονική στην Αρχαία Ελλάδα", μτφ. Μ. Σμιτ-Δούνα, Θεσσαλονίκη 1995, σελ.190-194)